زمان تقریبی مطالعه: 8 دقیقه
 

زمینه‌های هدایت (قرآن)





در این مقاله زمینه‌های هدایت با توجه به آیات قرآن معرفی می‌شوند.


۱ - شرط اراده الهی بر هدایت



اراده خداوند بر هدايت انسانها، مشروط به دارا بودن زمينه‌هاى آن:
«انَّ اللَّهَ لايَستَحيىِ ان يَضرِبَ مَثَلًا ما بَعوضَةً فَما فَوقَها فَامَّا الَّذينَ ءامَنوا فَيَعلَمونَ انَّهُ الحَقُّ مِن رَبّهِم وامَّا الَّذينَ كَفَروا فَيَقولونَ ماذا ارادَ اللَّهُ بِهذا مَثَلًا يُضِلُّ بِهِ كَثيرًا ويَهدى بِهِ كَثيرًا وما يُضِلُّ بِهِ الَّا الفسِقين؛خداوند از اين كه به موجودات ظاهراً كوچكى مانند پشه، و حتى كمتر از آن، مثال بزند باكى ندارد. در اين ميان، كسانى كه ايمان آورده‌اند، مى‌دانند كه آن مثال، گوياى حقيقتى است از طرف پروردگارشان؛ وامّا كسانى كه كافر شده‌اند بهانه جويى كرده مى‌گويند: منظور خداوند از اين مثال چه بوده است؟! آرى، خدا جمع زيادى را با آن گمراه، و گروه بسيارى را هدايت مى‌كند؛ ولى تنها فاسقان را با آن گمراه مى‌سازد!»

۲ - فاقدان زمینه‌های هدایت



انسانهاى رويگردان از ذکر خدا، فاقد زمينه‌هاى هدايت و قابليت راه يابى به حق:
«ومَن يَعشُ عَن ذِكرِ الرَّحمنِ نُقَيّض لَهُ شَيطنًا فَهُوَ لَهُ قَرين • وانَّهُم لَيَصُدّونَهُم عَنِ السَّبيلِ ويَحسَبونَ انَّهُم مُهتَدون • افَانتَ تُسمِعُ الصُّمَّ او تَهدِى العُمىَ ومَن كانَ فى ضَللٍ مُبين؛و هر كس از ياد خداوند رحمان، روى‌گردان شود شيطانى را بر او مسلط مى‌سازيم كه همواره همنشين او خواهد بود. و آنها (شياطين‌) اين گروه را از راه خدا باز مى‌دارند، در حالى كه گمان مى‌كنند هدایت‌یافتگان حقيقى آنها هستند. اى پيامبر! آيا تو مى‌توانى‌سخن خود را به گوش كران برسانى، يا كوران و كسانى را كه در گمراهی آشكارى هستند هدايت كنى؟!»

۳ - فراهم ساختن زمینه‌های هدایت



قدرت مطلق خداوند، بر فراهم ساختن زمينه‌هاى هدايت و حق‌پذیری افراد:
«وما يَستَوِى الاحياءُ ولَا الاموتُ انَّ اللَّهَ يُسمِعُ مَن يَشاءُ وما انتَ بِمُسمِعٍ مَن فِى القُبور؛و هرگز مردگان و زندگان يكسان نيستند. خداوند پيام خود را به گوش هر كس بخواهد مى‌رساند، و تو نمى‌توانى سخن خود را به گوش آنان كه در گور (خفته) اند برسانى.»

۴ - تفاوت در برخوردارى از زمينه‌هاى هدايت



تفاوت انسانها، در برخوردارى از زمينه‌هاى هدايت:
۱. «قُل كُلٌّ يَعمَلُ عَلى‌ شاكِلَتِهِ فَرَبُّكُم اعلَمُ بِمَن هُوَ اهدى‌ سَبيلا؛بگو: هر كس طبق روش و خلق و خوى خود عمل مى‌كند؛ و پروردگارتان كسانى را كه راهشان هدايت بخش‌تر است، بهتر مى‌شناسد.»
۲. «ذلِكَ مَبلَغُهُم مِنَ العِلمِ انَّ رَبَّكَ هُوَ اعلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبيلِهِ وهُوَ اعلَمُ بِمَنِ اهتَدى‌؛اين آخرين حدّ آگاهى آنهاست؛ پروردگار تو كسانى را كه از راه او گمراه شده‌اند بهتر مى‌شناسد، و همچنين هدايت يافتگان را از همه بهتر مى‌شناسد.»
۳. «انَّ رَبَّكَ هُوَ اعلَمُ بِمَن ضَلَّ عَن سَبيلِهِ وهُوَ اعلَمُ بِالمُهتَدين؛به يقين پروردگارت بهتر از هر كس مى‌داند چه كسى از راه او گمراه شده، و نيز از هدايت‌يافتگان بهتر آگاه است.»

۵ - مصادیق زمینه‌های هدایت



مصادیق زمینه‌های هدایت عبارتند از:
اتحاد
[۹] به مقاله هدایت و اتحاد (قرآن) رجوع شود.
، احسان
[۱۰] به مقاله هدایت و احسان (قرآن) رجوع شود.
، اراده
[۱۱] به مقاله انتخاب هدایت (قرآن) رجوع شود.
، استعانت از خدا
[۱۲] به مقاله هدایت و استعانت (قرآن) رجوع شود.
، اسلام
[۱۳] به مقاله هدایت و اسلام (قرآن) رجوع شود.
، اصلاح
[۱۴] به مقاله هدایت و اصلاح (قرآن) رجوع شود.
، اطاعت از محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله
[۱۵] به مقاله هدایت و اطاعت (قرآن) رجوع شود.
، اطاعت از مؤمنان
[۱۶] به مقاله هدایت و اطاعت (قرآن) رجوع شود.
، اعتصام به خدا
[۱۷] به مقاله هدایت و اعتصام (قرآن) رجوع شود.
، اعتصام به قرآن
[۱۸] به مقاله هدایت و اعتصام (قرآن) رجوع شود.
، انابه
[۱۹] به مقاله هدایت و انابه (قرآن) رجوع شود.
، انفاق
[۲۰] به مقاله هدایت و انفاق (قرآن) رجوع شود.
، ايمان
[۲۱] به مقاله هدایت و ایمان (قرآن) رجوع شود.
، پذيرش آیات خدا
[۲۲] به مقاله هدایت و آیات خدا (قرآن) رجوع شود.
، تزکیه
[۲۳] به مقاله هدایت و تزکیه (قرآن) رجوع شود.
، تسلیم
[۲۴] به مقاله هدایت و تسلیم (قرآن) رجوع شود.
، تعلیم
[۲۵] به مقاله هدایت و تعلیم (قرآن) رجوع شود.
، تغيير قبله
[۲۶] به مقاله هدایت و تغییر قبله (قرآن) رجوع شود.
، تقوا
[۲۷] به مقاله هدایت و تقوا (قرآن) رجوع شود.
، توبه
[۲۸] به مقاله هدایت و توبه (قرآن) رجوع شود.
، توحید
[۲۹] به مقاله هدایت و توحید (قرآن) رجوع شود.
، جلب رضای خدا
[۳۰] به مقاله هدایت و رضای خدا (قرآن) رجوع شود.
، حق‌گرایی
[۳۱] به مقاله هدایت و حق‌گرایی (قرآن) رجوع شود.
، خردمندی
[۳۲] به مقاله هدایت و خردمندی (قرآن) رجوع شود.
، خشیت
[۳۳] به مقاله هدایت و خشیت (قرآن) رجوع شود.
، درستکاری
[۳۴] به مقاله هدایت و درستکاری (قرآن) رجوع شود.
، دعا
[۳۵] به مقاله هدایت و دعا (قرآن) رجوع شود.
، دعوت
[۳۶] به مقاله هدایت و دعوت (قرآن) رجوع شود.
، ذکر
[۳۷] به مقاله هدایت و ذکر (قرآن) رجوع شود.
، روزه
[۳۸] به مقاله هدایت و روزه (قرآن) رجوع شود.
، زکات
[۳۹] به مقاله هدایت و زکات (قرآن) رجوع شود.
، شرح صدر
[۴۰] به مقاله هدایت و شرح صدر (قرآن) رجوع شود.
، شکر
[۴۱] به مقاله هدایت و شکر (قرآن) رجوع شود.
، شهادت
[۴۲] به مقاله هدایت و شهادت (قرآن) رجوع شود.
، صبر
[۴۳] به مقاله هدایت و صبر (قرآن) رجوع شود.
، عبادت
[۴۴] به مقاله هدایت و عبادت (قرآن) رجوع شود.
، علم
[۴۵] به مقاله هدایت و علم (قرآن) رجوع شود.
، عمل صالح
[۴۶] به مقاله هدایت و عمل صالح (قرآن) رجوع شود.
، مراقبه
[۴۷] به مقاله هدایت و مراقبه (قرآن) رجوع شود.
، مصیبت
[۴۸] به مقاله هدایت و مصیبت (قرآن) رجوع شود.
، مطالعه تاریخ
[۴۹] به مقاله هدایت و مطالعه (قرآن) رجوع شود.
، نماز
[۵۰] به مقاله هدایت و نماز (قرآن) رجوع شود.
، وعده پیروزی، هجرت
[۵۲] به مقاله هدایت و هجرت (قرآن) رجوع شود.
، یقین
[۵۳] به مقاله هدایت و یقین (قرآن) رجوع شود.
.

۶ - پانویس


 
۱. بقره/سوره۲، آیه۲۶.    
۲. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۶.    
۳. زخرف/سوره۴۳، آیه۳۷.    
۴. زخرف/سوره۴۳، آیه۴۰.    
۵. فاطر/سوره۳۵، آیه۲۲.    
۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۸۴.    
۷. نجم/سوره۵۳، آیه۳۰.    
۸. قلم/سوره۶۸، آیه۷.    
۹. به مقاله هدایت و اتحاد (قرآن) رجوع شود.
۱۰. به مقاله هدایت و احسان (قرآن) رجوع شود.
۱۱. به مقاله انتخاب هدایت (قرآن) رجوع شود.
۱۲. به مقاله هدایت و استعانت (قرآن) رجوع شود.
۱۳. به مقاله هدایت و اسلام (قرآن) رجوع شود.
۱۴. به مقاله هدایت و اصلاح (قرآن) رجوع شود.
۱۵. به مقاله هدایت و اطاعت (قرآن) رجوع شود.
۱۶. به مقاله هدایت و اطاعت (قرآن) رجوع شود.
۱۷. به مقاله هدایت و اعتصام (قرآن) رجوع شود.
۱۸. به مقاله هدایت و اعتصام (قرآن) رجوع شود.
۱۹. به مقاله هدایت و انابه (قرآن) رجوع شود.
۲۰. به مقاله هدایت و انفاق (قرآن) رجوع شود.
۲۱. به مقاله هدایت و ایمان (قرآن) رجوع شود.
۲۲. به مقاله هدایت و آیات خدا (قرآن) رجوع شود.
۲۳. به مقاله هدایت و تزکیه (قرآن) رجوع شود.
۲۴. به مقاله هدایت و تسلیم (قرآن) رجوع شود.
۲۵. به مقاله هدایت و تعلیم (قرآن) رجوع شود.
۲۶. به مقاله هدایت و تغییر قبله (قرآن) رجوع شود.
۲۷. به مقاله هدایت و تقوا (قرآن) رجوع شود.
۲۸. به مقاله هدایت و توبه (قرآن) رجوع شود.
۲۹. به مقاله هدایت و توحید (قرآن) رجوع شود.
۳۰. به مقاله هدایت و رضای خدا (قرآن) رجوع شود.
۳۱. به مقاله هدایت و حق‌گرایی (قرآن) رجوع شود.
۳۲. به مقاله هدایت و خردمندی (قرآن) رجوع شود.
۳۳. به مقاله هدایت و خشیت (قرآن) رجوع شود.
۳۴. به مقاله هدایت و درستکاری (قرآن) رجوع شود.
۳۵. به مقاله هدایت و دعا (قرآن) رجوع شود.
۳۶. به مقاله هدایت و دعوت (قرآن) رجوع شود.
۳۷. به مقاله هدایت و ذکر (قرآن) رجوع شود.
۳۸. به مقاله هدایت و روزه (قرآن) رجوع شود.
۳۹. به مقاله هدایت و زکات (قرآن) رجوع شود.
۴۰. به مقاله هدایت و شرح صدر (قرآن) رجوع شود.
۴۱. به مقاله هدایت و شکر (قرآن) رجوع شود.
۴۲. به مقاله هدایت و شهادت (قرآن) رجوع شود.
۴۳. به مقاله هدایت و صبر (قرآن) رجوع شود.
۴۴. به مقاله هدایت و عبادت (قرآن) رجوع شود.
۴۵. به مقاله هدایت و علم (قرآن) رجوع شود.
۴۶. به مقاله هدایت و عمل صالح (قرآن) رجوع شود.
۴۷. به مقاله هدایت و مراقبه (قرآن) رجوع شود.
۴۸. به مقاله هدایت و مصیبت (قرآن) رجوع شود.
۴۹. به مقاله هدایت و مطالعه (قرآن) رجوع شود.
۵۰. به مقاله هدایت و نماز (قرآن) رجوع شود.
۵۱. به مقاله هدایت و وعده پیروزی (قرآن) رجوع شود.
۵۲. به مقاله هدایت و هجرت (قرآن) رجوع شود.
۵۳. به مقاله هدایت و یقین (قرآن) رجوع شود.


۷ - منبع


مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۳، ص۶۳، برگرفته از مقاله «زمینه‌های هدایت».    


رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | هدایت




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.